Schietmotten en kokerjuffers
Soms tref je wel eens levende wezens aan in je aquarium, die je er zelf toch echt niet bewust hebt ingedaan. Die komen dan als larfje of eitje met planten of ander materiaal mee, en zien kans zich in je aquarium verder te ontwikkelen. De insluiper die ik hier beschrijf is waarschijnlijk meegekomen met importplantjes. Een behoorlijk destructief beestje.
Kokerjuffers
Kokerjuffers zijn de larven van schietmotten. Ze danken hun naam aan het feit dat ze hun lijf beschermen met een zelfgebouwd kokertje. Als materiaal gebruiken ze daarvoor, afhankelijk van de soort, steentjes, takjes, blaadjes, resten van andere dieren, of combinaties daarvan. In mijn aquarium trof ik ook dergelijke dieren aan. Echter, de volwassen dieren die er uit kwamen, leken helemaal niet op schietmotten.
Hieronder staan een paar van de kokertjes die ‘mijn’ kokerjuffers gebouwd hadden.
Onder de kokerjuffers worden planteneters, rovers en detrituseters gevonden. De soort die ik eens in mijn aquarium heb aangetroffen was beslist een planteneter. Op de afbeelding hieronder is er eentje te vinden, goed verstopt in zijn eigengebouwde huisje van waterpest blaadjes, bezig de waterpest van onder naar boven kaal te kluiven. Hij zit rechtsonder, zo’n beetje op de grens tussen kale stengel en onbeschadigde stengel.
Schade
De schade die ze hebben aangebracht aan het plantenbestand was aanzienlijk. Niet alleen eten ze de stengels kaal, ze knagen ze ook door, zodat na enige tijd nauwelijks nog een plant in de bodem staat. Door hun uitmuntende camouflage is het bijna onmogelijk ze allemaal te vinden en te verwijderen.
Hierboven een foto van een kokerjuffer die ik uit zijn kokertje gehaald heb.
Volwassen dieren
De kokerjuffers leken zich aan een vast oppervlak vast te hechten, juist boven water, en daar te verpoppen. De foto hieronder is gemaakt in een bakje waar ik een paar kokerjuffers in had ondergebracht. In het aquarium kon ik een volwassen mannetje en een vrouwtje fotograferen, zittend op een blaadje van de drijfplant Limnobium laevigatum. De volwassen dieren heb ik in tientallen in het huis teruggevonden.
Het gaat hier waarschijnlijk om de soort
Parapoynx diminutalis (Snellen, 1880)
Status: Vagrant/Accidental
Notes: Naturalised in aquatic nurseries through accidental introduction in aquatic plants from Singapore. Abundant in aquatic nurseries at Enfield, Middlesex from 1977 since when periodically controlled by fumigation, also in other nurseries, and in many parts of Europe and the U.S.A. In Hampshire one was found dead in a striplight insect trap at Barton Stacey in July 1977. Not recorded from the Isle of Wight to date. Wingspan male 13-16 mm, female 17-19 mm. Similar to P. obscuralis, which see. Larva feeds on water plants, living entirely underwater, causing sufficient damage to be a serious pest in some areas.